Jak może wyglądać w praktyce postępowanie upadłościowe prowadzone wobec dużej instytucji finansowej? Czy możliwe jest osiągnięcie w jego ramach akceptowalnego poziomu efektywności, czyli sprostanie oczekiwaniom wierzycieli? Czym zajmuje się syndyk masy upadłości i czy rzeczywiście jest w stanie kontynuować w wybranych obszarach działalność operacyjną upadłej instytucji finansowej? Odpowiadamy na te pytania na kanwie jednego z naszych postępowań.
W VI 2017 r. Sąd upadłościowy, tj. Sąd Rejonowy w Opolu, Wydział V Gospodarczy Sekcja Upadłościowa, ogłosił upadłość niewypłacalnego dłużnika w osobie Twoja Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa w Kędzierzynie-Koźlu. Funkcję syndyka pełni Marcin Kubiczek, kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny dedykowany największym i najtrudniejszym postępowaniom upadłościowym. Postępowanie upadłościowe Twoja SKOK trwa więc obecnie nieco ponad 3,5 roku i z oczywistych względów powiązane było od początku ze szczególnym poziomem odpowiedzialności organów postępowania upadłościowego. Organów, dodajmy, działających w warunkach wysokiej wrażliwości społecznej i wielu wyzwań operacyjno-logistycznych, związanych chociażby z koniecznością sprostania zapotrzebowaniu informacyjnemu ze strony członków Twoja SKOK. A tych jest jeszcze dzisiaj ok. 52 tysięcy osób.
W ramach dotychczasowego – ponad 3,5 letniego, a więc relatywnie krótkiego – przebiegu postępowania upadłościowego Twoja SKOK syndyk sporządził listę wierzytelności oraz 14 uzupełniających list wierzytelności (wskutek spływających wciąż zgłoszeń wierzytelności), uwzględniając na nich wierzytelności ok. 1,3 tysiąca wierzycieli. Czy wierzyciele ci mogli i mogą liczyć choćby na częściowe zaspokojenie swoich roszczeń? W wielu przypadkach skuteczne „umieszczenie” swojej wierzytelności na liście jest pierwszym i ostatnim sukcesem wierzyciela w postępowaniu upadłościowym. Nie w tej sprawie. Okazuje się, że w realiach postępowania upadłościowego Twoja SKOK możliwe jest osiągnięcie bardzo wysokiego poziomu zaspokojenia wierzycieli, rzadko spotykanego w warunkach toczących się w Polsce postępowań upadłościowych.
Syndyk uzyskał jak dotąd wpływy do masy upadłości w łącznej kwocie ok. 124 mln PLN, co stanowi ok. 74% kwoty uznanych wierzytelności. Dzięki temu możliwe było przedłożenie jak dotąd 12 częściowych planów podziału na łączną kwotę ok. 110,8 mln PLN, a to stanowi z kolei pokrycie aż ok. 66,3% kwoty wierzytelności uznanych w kategorii I. oraz aż ok. 65,8% kwoty wszystkich uznanych wierzytelności. W najbliższych miesiącach sporządzane będą kolejne plany podziału.
W międzyczasie syndyk masy upadłości, przy wydatnym wsparciu aparatu prawnego i operacyjnego, obsługiwał w trakcie trwającego postępowania (w ramach zarządzania portfelem kredytowym) ok. 7 tysięcy umów pożyczkowych, prowadząc jednocześnie ok. 1,1 tysiąca postępowań sądowych oraz egzekucyjnych względem dłużników SKOK.
Tak dobre wyniki monetyzacji masy upadłości wynikają między innymi z decyzji syndyka masy upadłości o zmianie struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa bankowego, na taką która odpowiada potrzebom postępowania upadłościowego. Syndyk stworzył bowiem: zespół zajmujący się obsługą operacyjną klientów Twoja SKOK prawidłowo obsługujących zobowiązania pożyczkowe, zespół dedykowany do procesów sądowych, w tym do spraw spadków i skarg pauliańskich oraz zespół dedykowany do zarządzenia postępowaniami egzekucyjnymi. Powołano również zespół tzw. miękkiej (puchowej) windykacji, którego zadaniem jest uprzejme przypominanie klientom upadłego SKOK-u o terminach płatności rat pożyczkowych. Precyzyjnie zakreślony obszar celów poszczególnych zespołów i prawidłowa koncentracja kompetencji pozwoliły na osiągnięcie wysokiej efektywności działania.
Garść przywołanych liczb i statystyk unaocznia skalę wyzwań stojących przed organami postępowania upadłościowego instytucji finansowej, niemniej sprawna i efektywna współpraca syndyka masy upadłości z Sędzią-Komisarzem oraz Sądem upadłościowym, a także wykwalifikowane i skuteczne zaplecze prawne oraz operacyjne, pozwalają mówić już teraz o osiągnięciu celu postępowania upadłościowego, czyli m.in. maksymalizacji zaspokojenia wierzycieli.
Upadłość nie musi być utożsamiana przez wierzycieli wyłącznie z końcem nadziei na jakiekolwiek zaspokojenie swoich roszczeń, wręcz przeciwnie – można postrzegać ją w kategoriach urzeczywistnienia szansy na odzyskanie swoich środków. Nawet w przypadku upadłości dużej instytucji finansowej nadanie postępowaniu odpowiedniej dynamiki i ustrukturyzowanie postępowania pod kątem realizacji jego zasadniczych celów daje nadzieję na osiągnięcie oczekiwanych skutków, tj. maksymalizację korzyści wierzycielskich i zniwelowanie strat otoczenia gospodarczo-finansowego. W tym przypadku niebagatelne znaczenie ma również bezpieczeństwo systemu gwarantowania depozytów oraz instytucji zapewniających płynność systemu bankowego.