Informujemy, iż ukazał się raport z monitoringu rozpraw sądowych z udziałem biegłych sądowych, sporządzony w ramach Obywatelskiego Monitoringu Sądów i zrealizowany przez Fundację EFIC – Europejskie Centrum Inicjatyw w Naukach Sądowych, we współpracy z Fundacją Court Watch Polska.
Na wstępie warto zaznaczyć, iż Fundacja Court Wach Polska jest organizacją zajmującą się obywatelskim nadzorem nad działaniem wymiaru sprawiedliwości, realizując cel swojego działania poprzez Obywatelski Monitoring Sądów, Projekt Edukacji Prawnej „Szkolny Paragraf”, a także Projekt „Mam to w BIPie”. Obywatelski monitoring sądów stanowi kluczowy obszar działania Fundacji, a polega on na uczestniczeniu obywateli w rozprawach sądowych. Uczestnicy rozpraw wyposażeni są w formularze, poprzez które przekazują obserwacje oraz uwagi dotyczące funkcjonowania sądów. Następnie dokonuje się analizy przedmiotowych informacji, udostępniając je w formie raportów i sprawozdań sądom oraz opinii publicznej.
Projekt Monitoring Rozpraw Sądowych z Udziałem Biegłych został zrealizowany ramach programu Forensic Watch w okresie od lutego 2015 do kwietnia 2016 roku przez Fundację Europejskie Centrum Inicjatyw w Naukach Sądowych wspólnie z partnerami: Fundacją Court Watch Polska oraz Centrum Nauk Sądowych Uniwersytetu Warszawskiego. Zamierzeniem autorów projektu było wdrożenie w praktyce obywatelskiej kontroli nad działalnością̨ biegłych sądowych. Dla tego celu uruchomiono pierwszy w Polsce program monitoringu rozpraw sądowych z udziałem biegłych. W trakcie trwania projektu przeanalizowano blisko 150 obserwacji rozpraw z udziałem biegłych sądowych.
We wnioskach Raportu, przedstawiono precyzyjne dane wynikające z poczynionych obserwacji, w następujących kategoriach: zachowanie biegłego przed sądem, strona formalna udziału biegłego w rozprawie oraz współpraca na linii biegły – sąd i strony procesu. Autorzy raportu zaprezentowali również rekomendacje, które niewątpliwie zasługują na uwagę przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości. Wśród nich wskazać można postulat zadawania pytań biegłym sądowym z większą starannością, tak by uwzględniały one wszystkie wątpliwości. Natomiast decyzje o uzupełnieniu opinii lub powołaniu kolejnego biegłego z tej samej dyscypliny powinny być przez sądy uzasadniane z uwagi na to, iż – jak wskazano w rekomendacjach – pociągają one za sobą przedłużanie procesu oraz narażają strony lub skarb państwa na dodatkowe koszty. Nadto, podkreślono również, iż praktyką absolutnie niewłaściwą, którą sądy powinny wyeliminować́ jest „wymuszanie” pytaniami kierowanymi do biegłych formułowania przez nich opinii na temat zagadnień́ wykraczających poza ich profesjonalne kompetencje. Co ciekawe, analiza wykazała, iż podczas zdecydowanej większość rozpraw (89,1%) biegli sprawiali wrażenie dobrze przygotowanych do rozprawy, a w 96,4% przypadków zachowanie biegłego nie wzbudzało wątpliwości co do jego niezależności od stron procesu.
Z całością raportu można zapoznać się na stronie Fundacji Court Watch Polska (kliknij tutaj).
Czytaj notkę w PDF:
