Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w „czasie właściwym” pozwala uwolnić się członkom zarządu sp. z o.o. od subsydiarnej odpowiedzialności za jej zobowiązania. W praktyce ustalenie „właściwego czasu” budzi wiele wątpliwości i często staje się przedmiotem procesowych polemik, a Sąd – w celu rozwiania tych wątpliwości – powołuje biegłego posiadającego wiadomości specjalne z zakresu badania niewypłacalności.
W V 2018 r. biegły prywatny Marcin Kubiczek sporządził opinię ekspercką w postępowaniu z art. 299 KSH, ustosunkowując się do metodyki przyjętej przez biegłego sądowego opiniującego w sprawie, a także zakreślając czynności, które należałoby dokonać, aby ustalić, w którym momencie upływał „właściwy czas” na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. W konkluzjach opinii prywatnej podkreślono m.in., iż biegły sądowy błędnie przyjął, że oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie art. 13 ust. 2 PrUpad świadczy samo w sobie o niedochowaniu ustawowego terminu na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, o którym w art. 21 PrUpad, a także niedochowaniu czasu właściwego, o którym w art. 299 KSH. Pogląd ten stoi w sprzeczności z praktyką prowadzenia postępowań upadłościowych oraz dominującą wykładnią pojęcia „czasu właściwego”, o którym w art. 299 KSH.
W ocenie biegłego prywatnego Marcina Kubiczka wykładnia „czasu właściwego” na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, o którym w art. 299 KSH, nie powinna abstrahować od właściwych norm prawa upadłościowego. W doktrynie i orzecznictwie daje się co prawda zauważyć niekiedy inklinacje do formułowania autonomicznej i tylko częściowo zależnej od prawa upadłościowego definicji „czasu właściwego” na gruncie Kodeksu Spółek Prawa Handlowego, niemniej jednak dominująca wykładnia akcentuje i uwypukla zależność definicji „czasu właściwego” od przesłanek niewypłacalności wskazanych w art. 11 PrUpad oraz terminu na złożenie wniosku o upadłość określonego w art. 21 PrUpad.
Chociaż należy zdawać sobie sprawę z istnienia odmiennej (mniejszościowej) linii interpretacyjnej, która usiłuje kształtować de facto alternatywny wobec prawa upadłościowego termin na złożenie wniosku o upadłość (np. wtedy gdy możliwe jest jeszcze ogłoszenie upadłości dłużnika ze względu na posiadanie przez dłużnika majątku umożliwiającego pokrycie kosztów postępowania upadłościowego), to jednak bronić należy tezy, że spójność systemu prawa oraz szereg przesłanek natury celowościowej wskazują na konieczność ujednolicenia sensu pojęcia „terminu”, o którym w art. 21 PrUpad oraz „czasu właściwego”, o którym w art. 299 KSH.
W praktyce często zdarza się w toku polemik procesowych w postępowaniach z art. 299 KSH, że strony prezentują przeciwną sobie argumentację w obszarze metodyki ustalania „czasu właściwego”. Prywatna opinia ekspercka biegłego z zakresu badania niewypłacalności okazuje się być w tej sytuacji optymalnym rozwiązaniem. Biegły Marcin Kubiczek uczestniczył w dziesiątkach postępowań z art. 299 KSH, sporządzając opinie prywatne oraz sądowe. Zdecydowana większość z nich nie była skutecznie zakwestionowana, utrzymując się również w toku kontrolii międzyinstancyjnej.
Czytaj notkę w PDF:
